بازی با سلاح های اتمی و جنگ های محدود
رسانه نوید صبح – ناصر نوبری دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران و سفیر سابق در اتحاد جماهیر شوروی؛
جهان در حال گذر، جهان خطرناکی است. واحدها شروع به رقابت می کنند و نتیجه آن پدید آمدن جنگ است. سه جنگ نسبتا محدود اخیر، چگونه بوجود آمد؟ جنگ اوکراین، جنگ قره باغ و جنگ فعلی حماس و رژیم صهیونیستی.
در تحلیل آن باید گفت؛ که علت اصلی وجود تعادل استراتژیک هسته ای است. در جهانی یک قرن پیش، که دو جنگ جهانی ایجاد شد، توازن سلاح های هسته ای و بمب اتم را نداشتیم. اما امروز توازن سلاح های هسته ای و بمب اتم وجود دارد. توازن هسته ای، بازدارندگی ایجاد می کند تا واحدهای سیاسی سعی کنند در یک محدوده مشخص با یکدیگر رقابت نمایند و از یک محدوده خاصی خارج نشوند زیرا خطر جنگ اتمی پیش می آید.
اگر این توازن و بازدارندگی سیاسی در جهان وجود نداشت، این جنگ های محدود تبدیل به یک جنگ بزرگ می شد. اما بازدارندگی هسته ای، واحدهای سیاسی را محتاط می کند تا تنش را بیشتر از یک حد خاصی بالا نبرند. زیرا اگر تنش ها افزایش پیدا کند به دیگر واحدها نیز سرایت کرده و کل جهان را فرا می گیرد.
در یک قرن گذشته و جهان در حال گذار در آن دوران، دو جنگ عظیم جهانی بوجود آمد. هیتلر پیش خود فکر می کرد که اگر تا مسکو پیش برود، نصف جهان را گرفته است. اما امروز اگر واحدهای سیاسی از یک حد خاصی بیشتر پیش بروند، درگیری اتمی پیش می آید. و در صورتی که جنگ اتمی شکل بگیرد، هیچ برنده ای وجود ندارد جز انهدام کره زمین.
اما علت اینکه جنگ اوکراین محدود مانده است و واحدهای سیاسی از بیرون تلاش می کنند که این جنگ توسعه پیدا نکند و ناتو نیز درگیر نشود، به دلیل بازدارندگی در ساختار استراتژیک جهانی است. سلاح های اتمی هم فرصت هستند و هم تهدید. فرصت از این نظر که مانع شکل گیری جنگ جهانی می شوند و جنگ ها را محدودتر می کند.
دنیای در حال گذار امروز در مقایسه با دنیای در حال گذر یک قرن پیش در تعادلی است که سلاح های استراتژیک هسته ای و بازدارندگی هسته ای، موجب شد تا واحدهای سیاسی، رقابتشان را در یک چارچوب مشخص و محدود انجام دهند. و سعی کنند جنگ ها را محدود نگه دارند.
