مهندس هاشمی: هوشمند سازی، میزان فساد را در شهرداری کاهش می دهد

نوید صبح – محسن هاشمی که این روزها نامش جزو کاندیداهای شهرداری پایتخت قرار گرفته، گزینه نهایی اصلاح طلبان برای این جایگاه در کلان شهر تهران  معرفی شد. وی با تشریح برنامه های خود در صورت شهردار شدن ،خدمات شهری را  نخستین اولویت  برشمرده و معتقد است در صورتیکه هزینه های گزاف صرف پروژهایی همچون ساخت پل و تونل شود،اما شهروندان در شهر احساس تمیزی و آرامش نکنند، این هزینه ها بی فایده است. مدیر عامل پیشین تهران همچنین استفاده از NGO و سازمان های مردم نهاد را از جدی ترین محورهای برنامه های خود بر شمرد.

ایشان با حضور در دفتر نوید صبح با اشاره به این که کسانی که در جایگاه شهردار قرار میگیرند، باید دارای اولویت هایی باشند که بر اساس آن شهر را اداره کنند، یکی از مهمترین این اولویت ها را ارایه خدمات شهر دانست و گفت: از نگاه من اولین وظیفه ذاتی هر شهرداری به شمار میرود مثل جمع کردن زباله ، حمل آن یا فرایند  بازیافت و یا فضای سبز شهری یا آسفالت خیابان ها.

وی افزود: به بیان دیگر به نظرمن قبل از اینکه شهردار پیش از پرداختن به مسایل زیربنایی مثل پل و تونل و ساخت مترو و …… باید به این موضوعات بپردازد تا  مردم احساس حضور در شهری تمیز را داشته باشند. چون به نظر من این که شهردار تمامی وقت خود را صرف پیشبرد پروژه ای فنی بکند اما نسبت به جمع آوری زباله ها بی تفاوت باشد، بی فایده است. چون شرایط سلامت مردم  و نبود آلودگی از مهمترین اولویت های به شمار می رود. تا جایی که یکی از شعارهای اصلی من ” خدمات شهری ؛ اولویت همیشگی” است .

هاشمی از مهمترین دغدغه های لازم برای شهردار تهران را مسایل فرهنگی و ارزش ها و هویت دینی و اسلامی برشمرد و گفت چون هر  تصمیمی که در حوزه شهری مانند معماری و مسایل مربوط به نمادهای  فرهنگی و اجتماعی، موضوعاتی ست که باید در نظر گرفته شود. باید مسایل ارزشی نیز دیده شود.

حمل و نقل، دغدغه ۶۰ درصد مردم تهران
این کاندیدای شهرداری تهران، در پاسخ به این سوال که رفع و کاهش معضل رفت و آمد و آلودگی هوا چه جایگاهی در  برنامه های شما دارد: گفت: بر اساس نظر سنجی هایی انجام شده ،مساله رفت و آمد وسایل نقلیه و آلودگی هوا مشکل اصلی ساکنین تهران است که بیش از ۶۰ درصد مردم آن را بیان کردند.
ما باید توجه داشته باشیم میزان ورود خودرو به تهران بسیار بالاست. پس نمیتوان تعداد وسایل نقلیه را  کم کرد اما میتوان به گزینه های دیگر رجوع کرد. گزینه ای که ارزان ، امن و پر سرعت باشد که در صورت عدم استفاده از خودروی شخصی بتوان از آن استفاده کرد.

اما متاسفانه حمل و نقل عمومی تهران کیفیت واقعی را ندارد و مردم از حمل و نقل عمومی به طور کیفی راضی نیستند. پس ما در قدم اول باید ظرفیت های موجود را کیفی کنیم و  به سمتی برویم که حمل و نقل ریلی انبوه بر  را در سراسر تهران گسترش دهیم تا مردم بتوانند با قیمت پایین و سرعت بالا  و با امنیت کافی  حرکت کنند.

مدیر عامل سابق متروی تهران  با یادآوری اینکه تعداد ایستگاه های مترو در حال حاضر ۸۵ نقطه را شامل میشود، اظهار امیدواری کرد: ما باید این تعداد را دو برابر کنیم و به حدود ۱۵۰ ایستگاه برسانیم . یعنی در این حوزه شعار حمل و نقل عمومی دوبل (دوبرابر) را بدهیم.

وی یادآور شد: ما باید توجه داشته باشیم در حمل و نقل دنیا تاکسی را جزو وسایل عمومی حساب نمیکنند چون معمولا استفاده خصوصی دارد. اما در ایران تاکسی جزو حمل و نقل عمومی به شمار میرود. از طرفی در قانون  توسعه حمل و نقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت قید شده که ۷۵ درصد از حرکت ها و سفرها باید با حمل و نقل عمومی انجام شود. ۲۵درصد تاکسی، ۲۰ درصد اتوبوس و ۳۰ درصد مترو. از نظر تاکسی از ۲۵درصد هم گذشتیم، تعداد ۸۰هزارتاکسی قانونی و ۲۰هزار مسافرکش شخصی داریم و با این رقم از ۲۵ درصد هم عبور میکنیم. حمل  ونقل از طریق  اتوبوس هم بین ۱۸ تا ۲۰ درصد انجام  میشود اما با کیفیت پایین.
یعنی مردم از کیفیت و زمان بندی اتوبوس ها راضی نیستند. در حوزه مترو هم امکاناتی کمتر از ۱۰ درصد داریم . پس در نتیجه باید تمام تلاشمان را روی مترو متمرکز کنیم که خوشبختانه و چون جزو تخصص شخصی من به حساب می آید روی آن تاکید خواهیم کرد.
با بافت فرسوده چه باید کرد؟
هاشمی در پاسخ به پرسش خبرنگار نوید صبح  درباره معضل زلزله و راه حل آن در تهران، راه اصلی این مشکل را تغییر در بافت فرسوده تهران دانست و تصریح کرد: در بعد شهرسازی و نظام ساخت و ساز نیز تهران از مشکلی اساسی می رنجد که همان خطر زلزله است. چون نظری مبنی بر تکرار ۱۰۰ساله زلزله در تهران وجود دارد و چون از زلزله پیشین تهران ۱۰۰ سال گذشته همه در انتظار این واقعه تلخ هستند.
باید توجه داشته باشیم خطر اصلی زلزله آسیب به بافت فرسوده است. برای شناخت بافت فرسوده نیز سه شاخص را باید در نظر گرفت. ریز دانگی، نفوذ ناپزیری و ناپایداری . از طرفی ما در تهران ساختمان هایی هم داریم که فرسوده نیست اما ناپایدارند. یا اینکه دارای مساحت بزرگی هستند اما به دلیل اینکه نظام مهندسی بر ساخت آن نظارت نکرده، خوب ساخته نشده اند. از طرف دیگر مجموع مساحت بافت فرسوده با سه شاخص ذکر شده ۳۲ میلیون متر مربع است که ۲ میلیون نفر در آن زندگی میکنند. با این حساب اگر اتفاقی بیفتد متاسفانه ما بیش از یک میلیون کشته میدهیم.

پس اولویت ما در این حوزه این است که باید هرچه سریعتر بافت فرسوده را احیا کنیم. احیای این بافت هم فرصت است هم مشکل . چون مساحت آن ۳۲میلیون متر زمین است که در صورت احیا تهران چهره بسیار زیبایی پیدا میکند.  این زمین ها هم عمدتا در جنوب شهر است . در نتیجه میتوان بافت جنوب را در تهران زنده کنیم.

اما شاید در این میان سوال ایجاد شود که بقیه چرا این کار را انجام ندادند؟ باید توجه داشته باشیم بافت فرسوده جای بسیار خطرناکی است. به همین دلیل کسی که به این فکر است از مبدا شهرداری به جای بالاتری برود به سمت این بافت و احیای آن نخواهد رفت . از طرفی ما در این بافت با قشر آسیب پذیر مواجه ایم که اگر تصور کنند منافعشان مورد خطر قرار گرفته با شهرداری همکاری نمیکنند و این موضوع  می تواند تنش زا باشد. در چنین شرایطی مسوولین ترجیح میدهند به باغ های شمال شهر که رانت خوبی دارد رفته و با درآمدی که از طریق فروش شهر بدست می آید کار کنند و تبدیل به یک “مدیر خوب” شوند. اما این اقدامات قطعا به نابودی شهر می انجامد. چون هزینه- فایده پروژه در نظر گرفته نمیشود. اما من معتقدم باید سرمایه ها را به سمت بافت فرسوده هدایت کنیم. پس در نظام شهرسازی اولویت با احیای یک بافت فرسوده از منظر زلزله است.
هوشمندسازی، قابلیت مهم شهرداری
مهندس هاشمی همچنین در این گفتگو به یکی از قابلیت های مهم شهرداری اشاره که هوشمند سازی نظام شهری است. هاشمی در این باره گفت:در تمامی کلان شهرهای دنیا کارهای خدماتی و زیربنایی و … مستلزم رفت و آمدهای زیادی است. اقداماتی مانند ثبت نام دانشگاه یا گواهینامه گرفتن . اما بیش از ۸۰ درصد اینها قابلیت آن را دارد که درفضای مجازی انجام شود و نیازی به حرکت نیست. این موضوع حسن بزرگی دارد.و آن این است که  فضای مجازی می تواند امکان ایجاد فساد را از بین ببرد. چون همه حرکات ثبت شده است و در نتیجه افراد کمتر با مامورین دولت یا شهرداری در ارتباط هستند. از طرف دیگر تاریخ ورود و خروج ها و اقدامات ثبت شده است. پس با روش هوشمند سازی می توان از میزان قابل توجهی از رفت و آمد ها را کاهش داد.

اما زیرساخت این کارهم باید درست شود و با برخی نهاد و سازمان ها مثل وزارت ارتباطات باید همکاری گسترده ای انجام شود. همچنین آموزش لازم به مردم شهر داده شود و هزینه ها کاهش یافته و همچنین باید دولتی ها را مجبور کنیم که سرویسشان را حضوری ارایه ندهند تا مردم راحت تر بتوانند از این قابلیت استفاده کنند.

کارکرد جدی NGO   ها در رفع آسیب های اجتماعی
این کاندیدای شهرداری تهران دررابطه با بحث آسیبهای اجتماعی در تهران نیز اولویت های خودرا برشمرد: وی با اشاره به این که ماهیت شهر تهران آسیب زا است، نمونه های این معضل را مواردی همچون رشد مثل کودکان خیابانی، معضل اعتیاد به الکل و مواد مخدر، زنان بی سرپرست وکارتن خواب ها و…. برشمرد و افزود: من معتقد هستم که شهرداری باید به این قشر توجه جدی داشته باشد. چون این نهاد فقط نهاد خدماتی نیست. در مرحله نخست باید برای سامان دادن این کار مردم را فعال کنیم. این یک واقعیت است که مردم مخصوصا قشر متوسط به بالا همیشه خواهان کمک به همنوعان خود هستند. ولی شاید روش کمک را ندانند. وظیفه شهرداری ساماندهی مردم از طریق سازمان های مردم نهاد مانندNGO   ها می باشد تا هر گروه مسوولیت یک بخش را به عهده بگیرند . به عبارتی دیگر برای هر آسیب اجتماعی باید چندین NGO  را فعال کنیم تا از طریق انها مشکل و راه حل ها اعلام شود و متعاقب آن  شهرداری نیز باید امکاناتش را در اختیار این انجمن ها قرار دهد .

شهرفروشی؛ معضل کلان شهر تهران
درآمد شهرداری و نحوه خرج کردن آن نیز سوال بسیاری ازشهروندان تهرانی از شهردار آینده است. هاشمی در اینباره به نوید صبح گفت: موضوع مهم در تعریف درآمد شهرداری درآمد پایداراست . متاسفانه در طول ۱۰ سال گذشته رقمی نزدیک به ۶۰ هزار میلیارد تومان هزینه شده و از این مقدار ۱۵ هزار میلیارد تومان پایدار بوده  است. یعنی مابقی بقیه آن باعث آسیب به شهر شده است. در حالی که شهرداری باید همه درآمدهایش به نحوی  باشد که بر اساس توسعه پایدارتعریف شود.  تعریف درآمد پایدار این است که شما برای این درآمد مجبور نباشید “شهر فروشی” کنید و زیربنای شهر را بهم ریخته و در ازای پول مجوزهایی بدهی که باعث آسیب به شهر شود. مانند اینکه کسی کلیه خود را بفروشد تا بقیه مشکلات زندگی را حل کند!

وی راه حل این معضل را اینگونه بیان کرد: مردم برای آنکه خدمات بگیرند حاضرند پولی که برای خدمات لازم است بدهند فقط باید توجیه شوند. یعنی باید آموزش ببینند  و همه چیز برایشان شفاف باشد. مثلا هر فرد روزانه هفتصد گرم کیلو زباله تولید میکند. از طرفی هر تن زباله ۲۵ هزار تومان هزینه جمع آوری و حمل دارد . پس مردم باید در جریان قرار گیرند که تولید زباله آنها چقدر هزینه زاست.
مثلاً موضوع برای هر فرد ۱۵۰ هزار تومان هزینه دارد. اما از طرفی کسی که حقوق ۵۰۰ هزار تومانی در ماه را دارد، نمی تواند این هزینه را پرداخت کند. از سوی دیگراصولا اقشار آسیب پذیر تولید زباله کمتری دارند . در حالیکه طبقه مرفه زباله بیشتری تولید میکنند. پس ما باید فرمول مشخصی برای گرفتن عوارض برای  خدمات به مردم داشته باشیم . برای مثال خانواده ای که آسیب پذیر است کمتر هزینه دهد  و آن که مرفه تر است بیشتر . پس در گرفتن پول از مردم باید طبقات اجتماعی در نظر گرفته شود.
البته قبول دارم که  کار سختی است . چون ما سالهاست این عدد را پایین نگه داشته ایم. و قیمت عوارض را بر اساس پایین ترین قشر حساب کرده ایم.
مدیر دفتر نشر معارف انقلاب همچنین موضوع مالیات را از اساسی ترین محورهای برنامه های خود اعلام کرد و گفت: با مالیات زیرساخت شهرها ساخته شود. اما با اینکه بین ۲۵ تا ۴۰ درصد حرکات اقتصادی و رفت و آمد های مالی در تهران است اما مالیات ارزش بر افزوده ای که گرفته می شود رقمی نزدیک به ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ میلیارد تومان است. یعنی ما فرار مالیاتی زیادی داریم. پس یکی از اولویت های شهرداری باید همکاری با دولت باشد تا جلوی فرار مالیاتی گرفته شود تا درآمد شهرداری بالا رود. همچنین وام های دراز مدت هم از اقداماتی است که باید انجام شود . شهرداری باید امکان گرفتن این وام ها را داشته باشد تا در طی ۲۰ سال و ۳۰ سال باز پرداخت شود.  هاشمی ادامه داد: همچنین باید در شهرداری نظام مزایده ها و مناقصه ها بر اساس قانون شکل بگیرد. در چند سال اخیر دایم حرف از جهادی کار کردن است. در حالی که شما اگر در آرامش تصمیم بگیرید و اجرا کنید نیازی به جهادی کار کردن نیست. چون به راحتی می توان زمان منطقی برای تصمیمات گذاشت. همچنین اگر در فضای مجازی اطلاعات لازم منتشر شود اطلاعات شفاف سازی گردد و در دسترس مردم باشد بسیاری از مشکلات به سادگی حل میشود.
 البته تمامی اینها مستلزم این موضوع است که شهرداری ساختار چابک و تشکیلاتی داشته باشد تا از پس همه این کارها بربیاید.

گزینه اصلاح طلبان برای شهرداری پایتخت فراغت جوانان را نیز سرفصل جدی در برنامه هایش دانست و دراینباره تاکید کرد: برای موضوع مهم فراغت جوانان شهرداری میتواند امکاناتی را در اختیار مردم بگذارد. اما من معتقدم موضوع سلامت و اوقات فراغت را با محوریت ورزش همگانی با کمک ان جی او  حل و فصل کنیم . از طرفی دیگر بر اساس قانون، ورزش ها و بیمارستان ها و آموزش پرورش باید در اختیار شورای شهر قرار بگیرد . اما به دلیل عمل نشدن به قانون فعلا  همه این موارد در اختیار دولت است. لذا باید تعامل سازنده ای بین شهرداری و دولت شکل بگیرد.

تفاوت مونوریل و قطار هوایی
کاندیدای شهرداری تهران با اشاره به بحث منوریل که چند سالی است سخن از آن به میان می آید خاطرنشان کرد: همگان باید در جریان باشند که مونوریل و قطار هوایی با هم متفاوت است. قطار هوایی یعنی متروی تهران جایی زیر زمین و جایی روی هواست. که تحت اختیارات مشاور ساخت و ساز است. که از نظر من قطار هوایی اگر مشکل زیستی و صوتی ایجاد نکند مشکلی نیست. چون در حال حاضر هم  از ۱۳۰ کیلومتر متروی تهران حدود ۵۵کیلومتر روی زمین میرود. اما مونوریل متفاوت است که تکنولوژی گرانی است.

تعامل متقابل شهرداری و شورای شهر و دولت
هاشمی با اشاره به این که رابطه میان شهرداری و اعضای شورای شهر باید کاملا متقابل باشد وظایف شورا را ۳ موضوع مهم دانسته و گفت : مهمترین این وظایف حقوق شهروندی است که باید برای رعایت آن دقت کافی داشته باشد  . یعنی شورای شهر باید سیستمی باشد که اگر حقوق  افراد  توسط شهرداری ضایع شد بتوانند سریع به شورای شهر اجازه پاسخگویی بدهند. مساله بعدی شفافیت شهرداری است که پیگیری آن به عهده شورای شهر است. مساله بعدی نیز نظارت شورای شهر بر شهرداری است. هر چه نظارت بیشتر باشد شهردار مجبور است  هماهنگ تر عمل کند. البته شهردار هم باید نظارت پذیر باشد در اختیار خرد جمعی قرار بگیرد و مسایل را با شورا در میان بگذارد.
وی در پایان گفتگوی خود تعامل شهرداری و دولت را نیز از الزامات برشمرد و افزود: مشکل شهرداری و دولت در دو جا ایجاد میشود. شهردار همیشه طی این چند سال به عنوان یک رقیب برای ریاست جمهوری به حساب می آمده است. از طرفی دیگر قوانینی است که مجلس تصویب کرده و شورای شهر باید پیگیری کند تا این قوانین اجرا شود. دولت هم باید بر اجرای آن تمکین کند.
همچون قانون توسعه حمل و نقل عمومی و  مدیریت مصرف سوخت . این قانون توسط مجلس تصویب شده و در آن نوشته شده سالیانه ۴۰۰۰میلیارد تومان در شهرهای ایران هزینه شود. اما دولت این پول را نمیدهد . در این شرایط این شورای شهر است که باید میان دولت و شهردار قرار بگیرد و پیگیری کند. یا لایحه حمایت از حمل و نقل ریلی یا قانون دو میلیارد دلار برای کلان شهر و برای مترو که دولت به اینها عمل نکرد .
واقعیت این است که دولت خودش به عنوان شهروند در شهرها حضور دارد و باید هزینه حضورش را بدهد. بدنه دولت باید بخشی از وظایف را به شوراها یا شهرداری ها منتقل کند. برای مثل در بسیاری از شهرهای دنیا آموزش و پرورش در اختیار شهرداری است نه دولت. در صورت ایجاد مشکل به شهرداری ها و شوراها مراجعه شود