مهدی نواب: انتظار از سیاستمداران و مسئولان اروپایی برای محکومیت عراق، بیهوده بود/ آنها خودشان ماشین نظامی رژیم صدام را تغذیه و تأمین می کردند

سرپرستی هیأت دیپلماتیک اعزامی به کشورهای اروپایی

گروه تاریخ شفاهی رسانه نوید صبح – خاطرات دکتر مهدی نواب، سفیر سابق جمهوری اسلامی ایران در آلمان

بعد از آغاز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران در تاریخ ۳۱ شهریورماه ۱۳۵۹، ضروری تشخیص داده شد که مواضع جمهوری اسلامی ایران درباره تهاجم عراق با اعزام هیات ای دیپلماتیک به کشورهای مختلف آسیایی، اروپایی و آفریقایی تبیین و تشریح شود.

شهید محمد علی رجایی، نخست وزیر وقت تصمیم گرفت که سرپرستی هیأت اعزامی به اروپا را بر عهده من بگذارد. علاوه بر من، دکتر سید محمد خاتمی نماینده وقت مردم میبد و اردکان در مجلس شورای اسلامی و محمد هاشمی (برادر مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی)، معاون وقت وزارت کشاورزی نیز اعضای این هیات سه نفره بودند. اعزام هیأت به اروپا اواخر پاییز یا اوایل زمستان سال ۱۳۵۹ صورت گرفت.

در آن زمان من که سفیر وقت جمهوری اسلامی ایران در آلمان فدرال بودم در اروپا حضور داشتم و بنابراین، سید محمد خاتمی و محمد هاشمی به بن آمدند و مأموریت از آنجا آغاز شد.

من همان طور که گفتم، رزیدانس سفیر را در اختیار مجروحان جنگ تحمیلی قرار داده بودم و در یک خانه کوچک استیجاری زندگی می کردم. من و خانواده ام از گذشته در آلمان با آقای خاتمی رفت و آمد خانوادگی داشتیم. همچنین در چارچوب فعالیت های انجمن های اسلامی در اروپا و آمریکا با محمد هاشمی که بین دوستان انجمن اسلامی به “محمد پدر” شهرت داشت رفاقت و دوستی داشتم. محمد هاشمی هر بار که از آمریکا به اروپا می آمد در منزل ما اقامت می کرد. آنها بعد از ورود به آلمان به هتل نرفتند و به منزل ما آمدند تا محتوای گفت وگو با وزیران امور خارجه کشورهای آلمان، انگلیس، فرانسه، یوگسلاوی، ایتالیا و اسپانیا را تعیین و هماهنگ کنیم.

برنامه ملاقاتها توسط وزارت امور خارجه ایران و از طریق سفارتخانه ها تنظیم شده بود. اولین ملاقات، صبح روز پس از ورود آقایان خاتمی و هاشمی با هانس دیتریش گنشر، وزیر امور خارجه آلمان انجام شد. من از اتومبیل های سفارت استفاده نمی کردم. اتومبیل شخصی ام یک فولکس واگن بود که شماره دیپلماتیک بر آن نصب شده بود. هوا سرد بود و ماشین روشن نمی شد. بنابراین، اولین اقدام اعضای هیأت دیپلماتیک هل دادن فولکس واگن بود تا روشن شود. آقای خاتمی بعدها این واقعه را به کرات به طنز تعریف می کرد.

با وزرای خارجه کشورهایی که اشاره کردم ظرف یک هفته ملاقات شد. جنایت های رژیم صدام در بمباران شهرها و شهادت زنان و کودکان و مردم بی دفاع شهرهای ایران در این ملاقات ها به نحو مبسوط تشریح می گردید و از طرفهای ملاقات خواسته می شد که تجاوز عراق به ایران را محکوم کنند.

بدیهی بود که سخنان ما تأثیری در رفتار و گفتار آنها نداشت زیرا تمام آن کشورها به خون فرزندان و شهدای ایران زمین آغشته بود و با تمام توان با پول هایی که از کویت و عربستان دریافت می کردند، مدرن ترین تجهیزات نظامی را در اختیار رژیم صدام حسین قرار می دادند. شهرهای ایران با جنگنده های میگ شوروی و میراز فرانسوی بمباران می شدند. موشک ها و بمب های شیمیایی آلمانی بود که شهروندان ایران را به قتلگاه می کشیدند. تانک ها و سلاح ها و تجهیزات نظامی انگلیس و یوگسلاوی و… بود که حملات زمینی و توپخانه ای عراقی ها را پشتیبانی می کرد. بنابراین انتظار از سیاستمداران و مسئولان این کشورها برای محکومیت عراق به عنوان آغاز کننده تجاوز در حالی که خودشان رژیم صدام را تغذیه و تأمین می کردند تلاشی بیهوده بود.

آنها اصرار می کردند که ایران در حالی که بخش هایی از خاکش در اشغال نیروهای عراقی بود، آتش بس را بپذیرد و این امر برای ایران غیر ممکن بود به هر حال ما طبق مأموریتی که داشتیم طی یک هفته به شش کشور اروپایی سفر کردیم و با وزرای امور خارجه آن کشورها ملاقات و مذاکره نمودیم اما هیچ گونه تأثیری بر این مأموریت نه متصور بود و نه مترتب آنها دشمن استقلال سیاسی ایران بودند و به همین لحاظ پشتیبان صدام برای متلاشی شدن و سرنگون کردن جمهوری اسلامی تازه تولد یافته ایران.

برگرفته از کتاب در جستجوی آرمان ها –گزیده ای از خاطرات مهدی نواب – جلد اول – سرپرستی هیأت دیپلماتیک اعزامی به کشورهای اروپایی