راهبردهای اقتصادی ۸ کشور حوزه خلیج فارس
نوید صبح – حجت الاسلام و المسلمین محمدرضا نوری شاهرودی – دیپلمات ارشد و سفیر سابق جمهوری اسلامی ایران در عربستان سعودی
با انتخاب شورای راهبردی جمهوری اسلامی اینجانب جهت شرکت در کنفرانس “گفتگوی ایران و عرب برای امنیت و اقتصاد و مقابله با بحران‌ها و راه‌های نزدیکی کشورهای منطقه” که مرکز مطالعات الجزیره در تاریخ ۷ خرداد ۱۴۰۲ (۲۸ می ۲۰۲۳) در دوحه قطر برگزار کرده بود شرکت کردم.
سخنرانی آقای دکتر کمال خرازی بسیار شیوا بود و مورد استقبال شدید همه حضاری که از منطقه خلیج فارس شرکت کرده بودند قرار گرفت. شرکت کنندگان این کشورها عبارت بودند از فرهیختگان و اندیشمندان و نویسندگان و دست اندرکاران موسسات عربی و دیپلمات‌ها و سرمایه گذاران و کارشناسان امنیتی و اقتصادی و فرهنگی.
آقای خرازی در این نطق به چند نکته اساسی اشاره کردند که عبارت بودند از هوشمندی کشورهای منطقه در بهره برداری از تحولات بین‌المللی به نفع کشور خود و جایگاه ویژه ایجاد تشکل‌های منطقه‌ای در نظم نوین جهانی.
ایشان با تاکید بر نیاز به یک همکاری منطقه‌ای برای پیشرفت کل منطقه و اثرگذاری در سطح بین‌المللی، امنیت هریک از کشورهای منطقه را امنیت جمهوری اسلامی دانست و حضور نیروهای خارجی را عامل بی‌ثباتی منطقه اعلام کرد. همچنین با اشاره به اینکه مسئله فلسطین به عنوان “قلب تپنده جهان اسلام” دغدغه همه مسلمانان است، راه حل نهایی آن را تشکیل یک نظام واحد سیاسی از طریق همه پرسی دانست.
اینجانب که برای موضوع همگرایی و همبستگی و همفکری اقتصادی در منطقه انتخاب شده بودم گفتم: منطقه خلیج فارس یک منطقه استراتژیک و در معادلات جهانی تاثیرگذار است. در صورتی که کشورهای این منطقه شرایط و قابلیت‌ها را به درستی بشناسند، باید به سمت نزدیکی و ایجاد یک سازمان منطقه‌ای حرکت کنند چرا که تاثیر بسزایی در عرصه معادلات جهانی خواهد داشت.
ما در این منطقه حساس با عوامل فرهنگی و مذهبی و منابع عظیم انرژی گاز و نفت و تامین انرژی قدرت‌های صنعتی متحد باشیم که همواره توجه قدرت‌های جهانی به این منطقه حساس جلب شده است.
روند غالب باید به سمت دستیابی به تعادل و وحدت بین کشورهای منطقه باشد. و اخیرا با جهت گیری روابط جمهوری اسلامی ایران با کشورهای عضو شورای همکاری به سمت تعاملات اقتصادی بیشتر، تنش زدایی و برقراری روابط در چارچوب بین دیپلماسی به دور از دخالت قدرت‌های خارجی، در این زمینه هشت کشور (عربستان، امارات، بحرین، کویت، عراق، قطر، عمان) مشرف به خلیج فارس را پایه‌گذاری می‌کند تا آینده‌ای روشن در راستای ایجاد نزدیکی و وحدت منطقه‌ای در منطقه ژئوپلیتیکی خلیج فارس پی ریزی شود. و اگر شورای همکاری خلیج فارس یکپارچه هشت کشور هم مرز با آن محقق شود، می‌توان آن را قطبی با نفوذ بزرگ در معادلات جهانی دانست.
همکاری اقتصادی زمینه ساز نزدیکی و همبستگی برای دستیابی به منافع همگان است و این همکاری جمعی اقتصادی موجب تامین امنیت منطقه می‌شود.
بنابراین شناسایی عوامل اختلاف در روابط ایران و کشورهای حاشیه خلیج فارس و تلاش برای رفع موانع موجود از جمله ضروریات مهم برای دستیابی به هدف نزدیکی است.
منابع انرژی استثنایی در منطقه و لزوم هماهنگی بین کشورهای منطقه برای افزایش قیمت نفت به گونه‌ای که موجب سقوط و کاهش قیمت‌ها مانند سال‌های گذشته نشود.
همانطور که آقای خرازی در سخنرانی خود در کنفرانس اشاره کرد، تلاش ایران و عربستان در زمانی که من سفیر جمهوری اسلامی ایران در ریاض بودم، قیمت هر بشکه نفت را از ۱۰ دلار به ۱۱۵ دلار رساند و همه کشورهای اوپک و غیراوپک از این توافق ایران و عربستان سود بردند. و عربستان و ایران بیش از ۵۰۰ میلیارد دلار به دست آورده‌اند و این نتیجه هماهنگی و انسجام و وابستگی به یکدیگر است.
وجود بازار پر مصرف برای کشورهای منطقه با بیش از ۱۴۰ میلیون نفر جمعیت و درآمد سالانه بیش از هزاران میلیارد دلار.
استفاده از سه راهبرد به طور عمده و دائمی، یعنی۱٫ همکاری و تبادلات تجاری و اقتصادی ۲٫ وجه اشتراک فرهنگی و مذهبی. ۳٫ مهار نفوذ نیروهای خارجی.
مجموعه این ملاحظات ما را به واقعیت احتمال نزدیک شدن کشورهای خلیج فارس می‌رساند.
ایجاد سازمانی منطقه‌ای کشورهایی که ساحل در خلیج فارس دارند زیربنا و شالوده شروع همکاریهای اقتصادی منطقه‌ای خواهد بود.
در خاتمه از حکومت و دوستان قطری تشکر می‌کنم که این کنفرانس را به عنوان “گردآوری ایرانیان و اعراب” تشکیل دادند.
و قطعاً تاریخ فراموش نخواهد کرد آن ایستادگی شجاعانه جمهوری اسلامی ایران در کنار قطر در بدترین شرایط که محاصره و تحریم باعث تنهایی و مشکلات فراوان دولت و مردم قطر شده بود و ایران توانست این محاصره را درهم بشکند.
و خیر الکلام ما قل و دل.
(ارسالی – روزنامه جمهوری اسلامی ایران)
