خاطراتی از شهریار؛ با حضور مقام معظم رهبری نقشه چندین ساله روس‌ها بر باد رفت!

احد قضایی

سرکنسول سابق جمهوری اسلامی ایران در باکوی شوروی

سفیر سابق  جمهوری اسلامی ایران در جمهوری آذربایجان

 نوید صبح – از سالهاهای ۱۳۶۱ الی ۱۳۶۶ سرکنسول جمهوری اسلامی ایران در باکوی شوروی بودم. در سال ۱۳۶۳ که  آن زمان با خط کریل روزنامه ها و کتب را می نوشتند یعنی زبان آذری و زبان روسی یک خط داشت و من یاد گرفته بودم الفبای کریل ترکی را مطالعه کنم، یک روز روزنامه ای را مطالعه می کردم متوجه شدم شعری از شهریار را چاپ کرده اند، کنجکاو شدم به دقت شعر را مطالعه کردم متوجه شدم معنی و مفهوم شعر با تفکر شهریار نمی خواند سعی کردم اصل شعر شهریار را پیدا کنم و مقایسه کنم متوجه شدم با مهارت خاصی تغییراتی در شعر داده شده که ضمن حفظ قافیه و وزن مفهوم شعر به گرایش متریالستی و تفکر کمونیستی تغییر پیدا کرده من این روزنامه را برداشتم و با خودم در سفری که به ایران داشتم به تبریز رفتم.

یکی از دوستان هماهنگ کرد و من خدمت مرحوم شهریار در منزلش رسیدم در گوشه اتاقش روی سجاده نماز نشسته بود به پشتی کوچکی لم داده بود و به سختی از جایش بلند شد و در تمام بقیه اوقات دیدار من که حدود یک ساعت به طول انجامید همانطور چمپاتمه بدون تغییر نشست.

  ابتدا مقداری از محبوبیت ایشان در آذربایجان شوروی تعریف کردم و گفتم حتی در مدارس اشعار او تدریس می شود و در آذربایجان در کوچه و بازار از هر کسی بپرسی ابیاتی از شهریار را از حفظ بلده حتی در دانشگاه‌هایشان دپارتمان شهریار شناسی دارند. شهریار گفت می دانم. از باکو مرتب با من تماس می گیرند و درخواست می کنند من سفری به باکو داشته باشم. آقایان وهاب زاده نبی خضری سلیمان رستم مرتب به من تلفن می زنند و مرا تشویق می کنند سفری داشته باشم و اما من هنوز موفق نشدم.

   بعد از این صحبت های شهریار، من خیلی با احتیاط شعر چاپ شده در روزنامه پراودا را نشان دادم و گفتم این شعر چاپ شده به نام شما به نظرم دستکاری شده چون مفهوم دیگری دارد من عینا شعر را خواندم ، مرحوم چنان بر آشفته شد که چند تا فحش آبدار نصیب آنها کرد و گفت مرتب به من زنگ می زنند من حالشان را خواهم گرفت.

   من بعد از این گفت و گو شرح دادم و اهداف آنها از دعوت را تشریح کردم که در این آخر عمری آنها می خواهند از وجود شما به عنوان شاعر کمونیستی و ماتریالیستی و سوسیالیستی استفاده بکنند. و از ایشان خواهش کردم اشعار خودش را با صدای خودش مصور ضبط کند و از رسانه ها پخش شود که قابل جعل نشود ایشان هم پذیرفتند من هم به صدا و سیمای تبریز رفتم و بعد از مذاکره زیاد متقاعد شدند که به منزلش بروند و این کار را انجام دهند و در مناسبتهای مربوطه پخش کنند، همین کار هم شد اگر شما دقت کنید از اشعار شهریار که به صورت تصویری با صدای خودش پخش می شود شهریار خیلی افتاده و پیر است در صورتی که شهریار از جوانی با تیپ خیلی جا افتاده اشعار می سرود.

   من بعد از مراجعت به ماموریتم گزارشی از ماجرا و اهداف روس‌ها به مرکز نوشتم و آن موقع مقام معظم رهبری رئیس جمهور بودند و کشورمان هم در حالت جنگ که این گونه مسائل در اولویت نبود و اما بعد از مشاهده این گزارش دستور دادند برای هشتادمین سال تولد شهریار که هنوز نرسیده بود بزرگداشتی برگزار شود تا تجلیلی از ایشان به عمل آید و این کار انجام گرفت و خود مقام معظم رهبری به عنوان رئیس جمهور شخصا شرکت کردند و نقشه چندین ساله روس‌ها بر باد رفت.

   احد قضایی