دیرینه روابط ایران و اروپا؛ اهتمام و احتیاط

دکتر علی بمان اقبالی زارچ

مناسبات تاریخی و سیاسی میان ایران و اروپا از سابقه و دیرینه بسیار زیادی برخوردار می باشد به طوریکه نشانه زیادی از آثار و نتایج تعاملات تاریخی ایران و اروپا در سرتاسر قاره اروپا و جغرافیای کشورمان وجود دارد. اسناد رسمی و مکتوب تماس رسمی بین ایران و اروپا  به قرون وسطی بر می گردد. در همین دوران یعنی از قرن ۱۵ میلادی همواره  هیات های اروپایی با دربار صفویه در ایران ارتباط داشتند، به گونه ای که این ارتباطات موجب شد زبان، فرهنگ و حتی صنایع دستی ایرانی در میان طبقه سرمایه دار جایگاهی ویژه پیدا نماید. اتحادیه اروپایی با بیش از ۴۵۰ میلیون نفر جمعیت و  داشتن یک پنجم تجارت جهانی در کنار الزام مواجهه فوری با کووید ۱۹، با تنوع تهدید ها از جمله آوارگان، فرایند تجزیه طلبی با حمایت و پشتیبانی روسیه، افراط گرایی اسلامی و نظام چند قطبی در کنار عدم انگیزه کشورهای مهم بویژه انگلیس و فرانسه در ایفای نقش شایسته در کمک به اقتصادهای بحران زده ای چون یونان و غیره مواجه است.

واقعیت این است که با وجود سپری شدن بیش از سی سال از سقوط دیکتاتوری کمونیسم و ساختارهای تمرکزگرا، ارائه تعریف واقعی و تشریح تصویر وضعیت موجود در کشورهای این منطقه  بسیار سخت و دشوار است و مجموعه تلاشها برای برقراری ساختارهای دمکراتیک مبتنی بر پلورالیسم سیاسی و جامعه مدنی همراه با اقتصاد بازار به نتیجه ملموس و پایدار با ثبات مطمئنه نرسیده و در حوزه اقتصادی نیز سرمایه های این کشورها در اختیار عده ای معدود قرارگرفته است؛ به عنوان مثال در اکراین بحران زده بیش از ۷۰درصد سرمایه جاری کشور در اختیار رقمی کمتر از ۸۰ نفر است وضعیتی که مشابه آن در اکثر کشورهای اردوگاه کمونیسم سابق حتی روسیه کم و بیش نیز شاهد آن هستیم،  البته موضوع توزیع سرمایه در اتحادیه اروپا نیز بارها موجب نگرانی موسسات مطالعات اجتماعی و اقتصادی، اساتید و مسئولین سازمان های مردم نهاد شده است، چرا که میزان متوسط درآمد سرانه در کشورهای اتحادیه تا بیش از ۱۰ برابر اختلاف دارد از طرفی کشورهایی نظیر لوگزامبورگ و سوئیس بالای ۴۵ هزار یورو متوسط درآمد سرانه در برابر رقم ۶ هزار یورو بلغارستان دارند و اما در بخش جامعه مدنی و دمکراسی نیز شرایط بهتری در این کشورها وجود ندارد