الحسینی: نفوذ ویروس های اقتصادی در کالبد نحیف فرهنگ

سید حسن الحسینی معاون پیشین وزارت آموزش و پرورش با حضور

در دفتر نوید صبح پیرامون مسائل فرهنگی و هویت ملی و رابطه آن باهویت حزبی به گفتگو نشست . او بیان داشت : یکی از معضلات کار حزبی این است که احزاب  در کشور ما هنوز نتوانسته اند مرزبندی های خود را با تعاریف دقیق  و همه جانبه مشخص کنند . همانطور که استحضار دارید اساس تعریف هویت محور ، قادر است تمایزهای ما را برای خودمان و برای مردم و برای حاکمیت مشخص کند . هر یک از گروه های راست و چپ و اصولگرا و اصلاح طلب ، باید ببینند حامل و مبین کدامین هویت و کدامین اهداف فرهنگی اقتصادی ، اجتماعی و سیاسی هستند . برای نمونه شایسته است ببینیم هویت اصلاح طلبی ما با چه نگرش هایی حمایت و پشتیبانی یا تعریف می شود.

وی افزود:فرهنگ ما دارای محاسن و زیبایی های  بسیار زیادی است برای مثال ما به مسلمان بودنمان ، به شیعه بودنمان،اصالت عقل در دینمان ، وجود ارزش های انقلابی، حجم بالای سواد در کشور و آثار تاریخی و طبیعی کشورمان افتخار می کنیم و قدرت سازگاری ملی ، از وجوه ارزشی و مثبت فرهنگ از ویژگی های خوب این فرهنگ است .

ایشان با اشاره به اینکه فرهنگ ما ازمسائل مختلفی رنج می برد اضافه کرد:فرهنگ ما به شدت از فقدان انسان گرایی رنج می برد چرا که همواره  در سایه اصلت جمع و جمع گرایی ملبس به تقدس دین ؛ فردیت فرد نادیده گرفته شده به همین سبب ، هیچ گاه تعیین نکردیم که حقوق انسان چیست و نسبت ما با حقوق بشر کدامست ؟ .

مشاور عالی پیشین  شهردار تهران ، با بیان این که فلسفه ی اجتماعی نوین غرب بر دو پایه ی فردیت و تکنولوژی استوار است؛اتحاد را امری مثبت و کارگشا برای ایرانیان دانست و ادامه داد:بدلیل اینکه اتحاد همیشه برای ما امری خوب و مثبت بوده،به جمع گرایی روی آورده ایم و آن را مورد قبول دین تلقی کرده ایم ،این در صورتی است که اسلام بر خلاف تصورات بسیاری  فردگرا است . فردگرایی اسلام و فرهنگ ایرانی البته بر خلاف جامعه غربی به شدت دیگر خواه است . لذا نیکی به دیگران و ایثار و گذشت خیر اندیشی و خیر رسانی ارزش های خود را دارند. 

 وی در پاسخ به تفاوت حرمت رای اکثریت و فرد گرایی ، بیان داشت : احترام به اکثریت با مذمت جمع گرایی کاملا متفاوت است . احترام به اکثریت یعنی حق تعیین سرنوست را برای همگان به رسمیت شناختن و تجلی رسمیت داشتن هر یک از مردمان بر سرنوشت خود ، البته همان اداره جامعه بر اساس رای اکثریت است .آنچه مسلم است بر اساس تجربیات بشری و خودمان ، همواره جمع گرایی در تقابل با حقوق فردی بوده است . و این فرد گرایی است که می تواند پشتوانه دموکراسی و حاکمیت اکثریت قرار گیرد .  

الحسینی در ادامه گفت:هر فرد از حقوق طبیعی و انسانی خود برخورداراست که هر گونه ممنوعیت و محرومیت او از این حقوق عین ظلم و از مصادیق حق الناس است . به هر حال من احساس می کنم یکی از مشکلات بنیادین جامعه ایرانی این است که  انسان گرایی مورد بی تفاوتی واقع شده ، به همین دلیل انسان در جامعه ی ما وزنی ندارد و شما شاهد این هستید که بیشترین آمار مجازات ها و زندانی ها در دنیا به ما اختصاص دارد و فرد را به راحتی متهم کرده و فدای جمع می کنیم که می بایست نسبت به رفع آن چاره ای اندیشید چرا که انسان گرایی در میان آموزه های اصیل ما گم شده است.

 این عضو انجمن اسلامی معلمان، جمع گرایی را عامل فاصله گرفتن از حقوق بشر دانست و افزود:فقدان فرد گرایی در آموزه ها،دلیل فاصله گرفتن ما از حقوق بشر شده است و گاهی اینطور استنباط می شود که اگر به حقوق بشر بها داده شود مخالف خداگرایی است و انسان و خدا را در تعارض با هم قرار می دهند  ولی به یقین این رویکردها اخلاقی و درست نیست چرا که با شریعت عقل و نیز با شریعت نقل ( وحی ) سازگاری ندارد . بشر باید به حقوق خودش دست پیدا کند و نگاه ها به حقوق بشر نگاه سازنده تری شود و در عین حال بعضی مفاد آن را که در تعارض با فرهنگ جامعه می باشد البته رد می کنیم و ملاحظات فرهنگی خودمان را دخالت می دهیم  . چراکه نتیجه ی بی اعتنایی به انسان و انسان مداری به قربانی شدن فرد و فردیت و در نهایت تحقیر انسان منجر خواهد شد .

وی در ادامه گفت:فرهنگ ما دارای سه عنصر حیاتی می باشد که نباید در تعارض با یکدیگر قرار گیرند،مولفه هایی همچون اسلامیت،ملییت و تجدد گرایی که اگر نگاه متوازن به آن ها نباشند،فرهنگ تعادل و آرامش خود را از دست خواهد داد. به عنوان مثال اگر به دین و یا به ملیت و یا به تجدد توجه زیادی شود؛ اما به دو عنصر دیگر اعتنایی نشود موجب ضعف و نا متوازنی فرهنگی خواهد شد.همین طور است وقتی که فرهنگ یک قرائت و یک سلیقه بشود و یا فرهنگ دولتی بشود .

الحسینی با اشاره به پدیده فرار مغزها و سرمایه ها خاطرنشان کرد:اگر امروز با پدیده ی فرار مغزها و سرمایه ها مواجه هستیم به دلیل مخالفت با تجدد خواهی است که از نا دیده گرفتن بخشی از پیکره ی فرهنگ نشأت می گیرد و این نوخواهی و تجدد طلبی بیش از سایر اقشار جوانان و افراد تحصیل کرده  را ارضاء می کند . هر چند برای توسعه و پیشرفت لازم است تا همه فضایی که در آن تنفس می کنیم دارای نو خواهی باشد. البته در کنار نوخواهی ارزش های انسانی موجود در فرهنگ و تاریخ کشور باید مورد توجه و عنایت قرار گیرد . تمدن و فرهنگ نوعی از پیوستگی را نیاز دارند در یک جامعه کوتاه مدت و بی تاریخ که توسعه رخ نمی دهد .

این معاون پیشین وزارت آموزش و پرورش ، در ادامه اظهار داشت:فرهنگ ما از عدم تعامل و انحصار رنج می برد ، لذا می بینیم به سبب آن که فرهنگ ما دولتی،سیاسی و امنیتی شده است ،از توسعه فرهنگ و دستیابی به تمدن روزآمد باز مانده ایم . چرا باید راهی برای ورود آزاد و بی دغدغه مردمان به فرهنگ وجود ندارد ؟ و کاملا به صورت انحصاری درآمده است و با پدیده هایی مانند سانسور،ممیزی و بی اخلاقی های فراوان  در آن روبرو هستیم واین البته ، نتیجه دولتی شدن و سیاسی شدن فرهنگ است ؛ که طی آن امنیت را یر آزادی تقدم می بخشد و حقوق شهروندی و آزادی مردم را تحت الشعاع قرار می دهد.

 دکتر الحسینی بیان داشت:عواملی که به آنها اشاره شد باعث شده اند که بخش خصوصی نتواند آزادانه در عرصه فرهنگ به فعالیت بپردازد واین امر باعث ایجاد انفعال در عرصه فرهنگ شده است. دقیقا در چنین شرایطی است که دولت هدایتگر شکل می گیرد. دولت هدایتگر مربوط به عصر زندگی های قبایلی و اهانت به انسان امروز و توانمندی های اوست .

مشاور عالی پیشین شهردار تهران پیرامون نفوذ ویروس های اقتصادی در کالبد نحیف فرهنگ توضیح داد:

 بین  توسعه نایافتگی فرهنگی با توسعه نایافتگی اقتصادی رابطه ای نزدیک وجود دارد و اگر از نظر اقتصادی با

پدیده عدم رشد وتوسعه مواجه شویم از نظر فرهنگی نیز توسعه ای صورت نخواهد گرفت چرا که یکی از عوامل مهم و پایه ای پیشرفت فرهنگ ،وضعیت اقتصاد می باشد.

وی در ادامه اضافه کرد: اگر تمدن را بخش سخت افزازی وفرهنگ را بخش نرم افزاری در نظر بگیریم، به

نوعی پیشرفت تمدن با پیشرفت فرهنگ همراه می باشد.

 الحسینی در ادامه افزود: از جمله مسائل دیگری که می توان به آن اشاره کرد بحث بداخلاقی هایی است که در دام آن ها گرفتار شده ایم . ما خدای عرفان و اخلاق را وانهاده ایم و خدای فقه و بداخلاقی را رواج داده ایم  و جامعه را به دام بداخلاقی گرفتار ساخته ایم. 

وی در ادامه به ریشه اختلافات در جامعه امروزین ایران پرداخت و علل فرهنگی آن را عمده و غیر قابل اغماض دانست و بر هماهنگی و رفع  گسست های موجود را از ا نوع آموزش های رسمی و غیر رسمی سازنده کلیت تعلیم و تعلم تاکید ورزید .  

کد خبر: ۲۱۰۲