ویدیوی رقص آیینی با سینی
گروه خبری نوید صبح به مناسبت افتتاحیه «بازارچه خیریه انجمن بانوان دیپلمات» رقص محلی گروه «آوای کبیر خاوران» را به تمامی علاقه مندان به آداب و رسوم ، رقص های آیینی و فرهنگ ایران زمین تقدیم می نماید.
اینها و مطالبی دیگر را می توانید در ویدیو مستند « رقص آیینی » مشاهده نمایید؛
صدای زنان ایران را از نوید صبح بشنوید
***
موسیقی مقامی و رقص های آیینی
یکی از نابترین مکملهای آداب و رسوم ، رقصهای آیینی و انواع موسیقی میباشد. هم اکنون صدها هنرمند موسیقی مقامی را با دوتار مینوازند و ساز و دهل هم در رقصهای آیینی جای خود را دارد . صدها نوع موسیقی و آواز که بیشتر جنبه آیینی دارد در مراسم مختلف اجرا میگردد.
اگر چه اکنون فقط هنرمندان محلی و پیران، لباسهای محلی را میپوشند اما این لباس ریشه بسیار کهنی دارد و هریک از اقسام آن فلسفه و تعریف خاص خود را دارد. لباسهای محلی عبارتند از پیراهن ۴۰ تریزه و شلوار سفید، جلیقه سیاه، پی تاوه، کلاه و مندیل(۱۵)(دستار)، کفشهای مخصوص و دستمال ابریشمی که جداگانه هریک از آنها را مورد بررسی قرار میدهیم؛
۱- پیراهن و شلوار سفید: پیراهن و شلوار سفید که در قدیم دو نوع بوده. در گذشته ۲ قشر از مردم به نامهای خوانین و کشاورزان زندگی میکردهاند که به فراخور حال هر یک لباس مخصوص خود را داشتهاند. لباس خانها به بَرچاک معروف بوده. بدین معنی که از دو سمت راست و چپ دامن برش خورده و به دو تکه جلویی و عقبی تقسیم میشود که اکنون به لباس پاکستانی یا افغانی در بازار عرضه میشود و لباس کشاورزان همین لباس ۴۰ تریزه بوده است. این پیراهن از برشهای متعددی که تریزه (تکه) نام دارد دوخته میشده است. ویژگی بارز این لباس دامن چین دار آن است که در زمان برزیگری محصول را در آن جمعآوری میکردند. این در حالی است که در دامن برخی از این لباسها حدود ۴۰ کیلوگرم گندم جا میگرفته است. همچنین دامن ۴۰ تریزه در زمان چرخشهای بازیگران به سان چتری باز میشود.
۲- جلیقه سیاه: جلیقه سیاه در برابر لباس سفید نشاندهنده تاریکی در برابر روشنایی و نور است.
۳- پی تابه = پا تابه
پی تابه = پا تابه (که در محل به آن «پی تََوَه» یا «پَتَک» میگویند)
بافتههایی است پشمین که بر پا میپیچیدند که هم محافظ پا از یخ زدن در فصل زمستان باشد و هم پا را از گزش و نیش امثال مار و عقرب و آسیب خار و خاشاک محافظت نماید. کلاه و مندیل عبارتند از کلاه قرص و دستاری که بر سر میبندند. این دو نیز محافظ سر و صورتند. کلاه معمولاً از الیاف سیمی مرغوب و با آستری مخمل ساخته میشده است. مندیل نیز در گذشته از جنس کرباس بوده ولی اکنون مرغوبترین آن از جنسی به نام فاج است.
۴- چارق یا چقه: کفشهای مخصوصی هستند که در قدیم استفاده میشدند. چارق پا افزاری چرمی در دو نوع «رُوّی» و «اُوّی» بوده که اولی در مواقع پیاده روی و راه پیمایی و دومی در مواقع آبیاری کشت یا به اصطلاح محلی «اوگیری» مورد استفاده قرار میگرفتهاند. چقه که تلفظ درست آن «چُقِّی» است، عبارت بوده از کفی یِ تخت و نسبتاً پهنی با رویهای کلاً چرم که کفی و تخت در اصطلاح به صورت «گُوّمیشی» به هم دوخته میشده است.
۵- دستمال ابریشمین: اگرچه غالب بازیگران آن را به گوشه راست لباسشان میآویزند ولی چنین بر میآید که دستمال در لباس قدیم جایگاهی نداشته و در آن زمان سارُق یا روسری (چارقَد)(سفید و مندیل مانندی بوده که آنرا به کمر میبستند.این سارُق یا چارقَد استفادههای متعددی داشته است. مثلا در موقع رفتن سر زمین در آن نان و آذوقه روز را میبستند و با خود میبردند. همچنین چون در موقع کار عرق میکردند و بعد از فراغت از کار ممکن بود سرما خورده و کلیه درد و کمر درد بگیرند، لذا از سارُق به عنوان وسیلهای برای گرم نگه داشتن بدن استفاده میکردند.امروزه بیشتر مردم از کت و شلوار که به صورت یک لباس رسمی پذیرفته شده همانند دیگر نقاط عالم استفاده میکنند اما در مراسمی چون عید مبارک فطر و قربان اگر این لباس در دسترس باشد حتما” میپوشند .
خیلی زیبا و هنرمندانه بود ضمنا از توضیح کاملتون تشکر میکنم